BỘ THĂNG VÀ CHỨNG TĂNG HUYẾT ÁP.

Tôi thắc mắc hoài về trường hợp tăng huyết áp của chị Tuyết Mai mà không hiệu quả khi dùng Bộ Giáng là tập hợp các huyệt giãm áp, như đã kể ở bài “Bộ Giáng và chứng tăng huyết áp” ! Tại sao HA của chị Mai khó đo như vậy? Tại sao kinh nghiệm cắt cơn HA trước không đáp ứng cho trường hợp này? Dần dà tôi cũng có kinh nghiệm đo HA hơn nhưng thắc mắc về HA của chị Mai vẫn không được giải đáp cho đến năm 1988.

Một BN nam bị tai biến nhưng may mắn phục hồi hoàn toàn sau khi được điều trị ở BV Sóc Trăng; một năm sau anh bị tê nữa người bên trái, BV ở Sóc Trăng cho biết đó là hiện tượng đe dọa tai biến, nhưng trị cả tháng không thuyên giãm. Anh tìm đến 19B Phạm Ngọc Thạch. Anh em giới thiệu đến tôi, tôi loay hoay với anh cả 2 tuần mà không giãm, tuy lúc này tôi đã có kinh nghiệm, có khá nhiều ca hạ áp tốt cho BN.

Sáng hôm đó, anh năn nỉ tôi cố gắng giải quyết sớm để anh về nhà ở Sóc Trăng. Thời đó, ăn nghỉ ở nhà người khác là một vấn đề khó khăn, nào là phải xin tạm vắng ở ST, đăng ký tạm trú ở SG, nào là phải mang gạo (không được quá 10kg) và thức ăn theo.–thời bao cấp mà! Mọi người đều chỉ được mua lương thực theo đúng tiêu chuẩn của mình, thức ăn ngoài chợ có giá khá cao so với túi tiền của đa số. Vì thế khó có ai đủ can đảm và đủ sức nuôi ăn người khác hàng tháng được. Tôi khá bối rối vì không biết huyết áp của anh là bao nhiêu, chỉ nghe anh nói là BV ở Sóc Trăng đo thấy HA hơi cao hơn bình thường nhưng không nhớ là bao nhiêu !!??

Hồi đó, tôi chưa có máy đo HA, một phần vì máy đo HA còn cao giá đối với túi tiền của tôi, một phần vì tôi chưa nhận ra máy đo HA quan trọng như thế nào trong việc khám bệnh. Thường thì phải mượn máy đo ở anh Thành và anh Nghĩa.

Vừa thương cảm, vừa bối rối, tôi dùng que dò khám các huyệt có tính hạ áp khắp mặt anh nhưng không có sinh huyệt nào. Rũi là hôm đó hai anh bạn lại nghỉ không đi làm – sau này tôi nghĩ hổng biết hôm đó là rũi hay may………….hihi. Trong lúc bế tắc đó, tôi suy nghĩ và như đang nhìn vào mông lung, que dò thì đang rà qua lại trên mặt anh. Bỗng anh kêu lên “ sao đau quá vậy?”, tôi hỏi đau ở đâu, anh chỉ ngay huyệt 19. Tôi ngạc nhiên quá, bèn rà lại thật nhẹ ở 19, vẫn đau……rà lại lần nữa nhẹ hơn nữa……vẫn đau. Tôi hết sức đắn đo, vì 19 là huyệt làm tăng HA, nhưng ở đây nó lại chính là sinh huyệt rõ rệt nhất và là duy nhất,……..vậy thì châm hay không châm 19?

Suy nghĩ vài phút, tôi quyết định liều một phen vì không còn cách khác !!!

Châm 1 mũi kim vào 19 (thời gian này chúng tôi còn dùng kim châm trên mặt BN), tôi bắt anh BN ngồi yên đó, mở mắt nhìn tôi…….. “bốn mắt nhìn nhau” không phải để “đá lông nheo” mà là hồi hộp chờ đợi biến động……hihi. Vì hể có biến động thì thần mắt của BN sẽ thể hiện trước tiên. Tôi mừng thầm khi sau vài giây, thần mắt anh tươi tỉnh hơn…….rồi 2 phút trôi qua…….tôi hỏi anh đáp “thấy khỏe trong người hơn, người hết tê, tay giãm tê”. Tuy rất mừng, tôi vẫn để anh ngồi đó rồi dò và châm tiếp huyệt số 1. Sau 1 phút anh báo lại là bây giờ chân bắt đầu giãm tê. Chờ thêm 1 phút nữa, tôi thêm 130 – và 156 -. Lại chờ 2 phút sau, anh cho biết tay chân giãm tê khoảng 50%. Lúc này tôi mới yên tâm cho anh ra ghế đặt sát bên tôi (để có thể can thiệp ngay nếu có gì không hay xảy ra) để mời BN kế tiếp vào bàn. Lòng thầm nhớ đến trường hợp chị Tuyết Mai 2 năm trước, có thể là giống như thế này.

Hôm sau, anh trở lại, báo cáo bệnh giãm rõ. Tôi châm một lần nữa cũng chỉ 19,1,130 -,156 -. Hôm sau nữa, anh lại đến với chai nước mắm còn đầy, túi cá khô và một túi gạo.

-          Em cám ơn thầy, chào thầy em về. Biếu thầy mấy món này vợ em mới đem lên hôm qua tiếp tế cho em, mà em chưa đụng tới (món quà gồm 10Kg gạo, một chai nước mắm, một bịch tôm khô, mấy con cá khô……….hihi).

-          Ủa………sao về sớm vậy?

-          Dạ em hết bịnh rồi, tay chân người ngợm thoải mái, tỉnh táo rồi.

Chúng tôi bồi hồi chia tay nhau. Tôi vừa mừng vừa cảm động. Cảm động vì món quà nhỏ nhưng giá trị tinh thần lớn, vì thời đó mang 10Kg gạo và mớ thực phẩm linh tinh đó từ nơi này sang nơi khác phải có giấy phép lưu thông hàng hóa, phải có lý do chính đáng mới được cấp phép. Mừng vì nhận ra một khía cạnh khác của huyệt 19. Một khía cạnh khác ngược chiều với những gì đã biết của huyết áp. Sau hôm đó tôi quyết định mua ngay một máy đo HA, rèn kuyeenj và nghiên cứu các kiểu hoạt động của cây kim trên đồng hổ huyết áp rồi sau này hình thành kỹ thuật dùng HA kế để tiên liệu một số bệnh về tim mạch ngoài tác dụng đo HA. Mời các bạn xem lại bài “Chẩn bệnh bằng máy đo huyết áp”

http://taminhdc.blogspot.com/2011/02/chan-benh-bang-may-o-huyet-ap.html

Sau một thời gian nghiên cứu, tôi nhận ra HA có âm chứng có dương chứng. Can thiệp HA tùy theo tình trạng âm chứng hay dương chứng của HA mới đạt hiệu quả mong muốn.

Hiện tượng tăng huyết áp âm chứng này có 2 ca đặc biệt khiến tôi còn nhớ đến giờ, trong đó có mẹ tôi.

Năm 1992, sau khi ở Nga về, tôi nhận một bệnh nhân nữ hơn 50 tuổi, người mập, bị nhiều chứng bệnh, trong đó có đau khớp, mỡ máu, đường máu, huyết áp khoảng 140/90, đang uống thuốc Tây đều. Điều trị được vài lần, bà có vẻ khỏe hơn, các khớp giãm đau rõ. Chiều hôm đó, anh Thành ghé chơi vừa ngồi xuống bên cạnh tôi thì một chiếc xích lô chúc càng xe tận thềm, bà nhảy xuống xe ào vào vừa chạy lúp xúp vừa kêu………. “thầy ơi……cứu tui!!”. Tôi lật đật yêu cầu người BN đang ngồi đứng dậy để tôi can thiệp cho bà. Đo huyết áp, tôi chỉ bơm lên 160 rồi xã hơi, kim đồng hồ giật lui ngay, âm chứng, tôi biết bà đang cơn tăng HA nên không chờ kết quả tâm trương, để nguyên túi hơi ở tay bà; sẵn điếu ngãi đang đốt cháy đỏ, tôi hơ ngay 127. Anh Thành ghé tai tôi “bà nầy đang cơn tăng HA”, tôi im lặng gật đầu, chăm chú nhìn mặt bà rồi hơ tiếp 50, anh Thành lại ghé tai tôi “bà nầy đang lên cơn tăng HA đó!”. Tôi lại gật đầu và hơ tiếp 19, và nói “chị mở mắt ra đi, đừng nhắm mắt …..không tốt”; đến đây anh Thành đứng dậy đi vào phòng thầy Châu. Vừa hơ tiếp cho trọn bộ Thăng (mỗi huyệt một liều) vừa quan sát mắt và mặt bà, thấy thần mắt tỉnh dần, tôi yên tâm hơ tiếp cho đủ 3 liều mỗi huyệt trọn bộ Thăng. Xong, bà thở phào “cám ơn thầy……..tui khỏe rồi”. Vừa lúc đó cô con gái của bà đến nói “thầy chửi bả giùm con đi……..nói bả đâu có nghe…….” – chửi: từ thường dùng của giới bình dân miền Nam, nghe có vẻ nặng nề nhưng thật ra không phải vậy, ở đây chỉ có nghĩa là la rầy, khiển trách thôi. Lúc này mọi việc đã ổn, tôi hỏi chuyện thì ra hồi trưa, bà không ăn cơm mà ăn hết một trái sầu riêng 3Kg (hình như vậy….lâu quá không nhớ rõ), rồi làm một hơi ly nước đá lạnh to tướng. Cô con gái nhắc nhở khuyên can, bà chẳng những không nghe mà còn chửi cô (đây là chửi thiệt…..hihi) nên cô ấm ức. Ăn uống xong một lát sau bà nhức đầu dữ dội, cô con gái đòi đưa bà đi BV, bà không chịu mà kêu xe xích lô đến tôi, con gái bà theo sau khi đã dọn dẹp gởi gấm quầy hàng – hai mẹ con bán hàng trong chợ Thái Bình. Thật là hú vía………cũng may mà bà không bị gì! Tôi giải thích cho bà biết bà đã sai lầm khi hành động như vậy, từ việc ăn uống, đến việc không chịu đi BV, vì …….có chắc gì tôi cứu kịp bà !!!???. Bà lỏn lẻn nhận lỗi, hứa chừa tật ham ăn ham uống………hihi. Tôi nghĩ thầm “thiệt tình…..chưa ai liều mạng như bà này…..huyết áp cao, mỡ máu, đường máu…….mà dám ăn nguyên trái sầu riêng trừ cơm, lại còn nuốt nguyên ly nước đá tổ chảng nữa……..lang băm như mình nói không nghe đã đành……..BS nói cũng không chịu nghe……..hihi”; vì bà bệnh đã lâu, gần như thuộc lòng quy định của BS về thuốc cũng như sinh hoạt, nhưng………trị bệnh cứ trị mà……vi phạm cứ vi phạm…….hihi.

Đám giỗ cậu hai (cậu cả), tôi và mẹ tôi đến dự. Sau khi ăn xong, chúng tôi còn ngồi nán lại tại bàn chuyện trò. Mẹ tôi ngồi ở bàn ngay dưới cái quạt trần cùng các bậc trưởng thượng trong gia đình – ưu tiên mà……hihi. Lớp trẻ chúng tôi ở bàn kế bên. Đột nhiên, bà quay sang kêu tôi “Minh….sao mẹ thấy khó chịu quá”. Nhìn qua, mặt bà tái xanh, tôi lật đật dìu bà sang chiếc ghế dài. Bơm máy đo lên 160, tôi xã hơi máy đo, thấy giật kim ngay, tôi biết mẹ mình đang lên cơn tăng HA âm chứng, vì tôi biết  HA của bà chỉ 120/70.  Nhận thấy người bà lạnh mát, hai bàn chân lạnh như ướp đá, tôi mượn cái máy sấy tóc sấy nóng 2 bàn chân bà dứt khoát quyết liệt cho đến khi bà giẩy nẩy chân lên. Lần lượt từng bàn chân, mỗi bên 3 lần như thế. Đo lại, còn 140, biết là chưa ổn, tôi sờ bụng dưới - dưới rốn, thấy lạnh ngắt, lại sấy vùng này nóng 3 lần giẩy nẩy như vậy. Đo lại 120/70. Xong, mẹ tôi ngồi dậy, lại “tám” với các bậc trưởng lão………như chưa hề có gì xảy ra……..hihi.

Xin xem thêm 3 bài “Làm sao để đạt tứ đắc”, “Bộ Thăng” và “Bộ Giáng”, trong phần TƯ LIỆU DIỆN CHẨN để hiểu rõ và mới dùng được an toàn.

Lương-y Tạ Minh. Sài Gòn, 08-10-2013.